Er rust geen auteursrecht op onderdelen van een voorwerp die uitsluitend door hun technische functie worden gekenmerkt. Dat bevestigde het Hof van Justitie van de EU in zijn arrest van 11 juni 2020. De achtergrond hiervan is dat voor technisch bepaalde vormgeving (onder strikte voorwaarden tijdelijke) octrooirechtelijke bescherming mogelijk is. In dat licht is het niet wenselijk als techniek ook gemonopoliseerd zou kunnen worden via het auteursrecht. Hetzelfde geldt voor het modellenrecht en merkenrecht, ook daarbij is technisch bepaalde vormgeving van die bescherming uitgesloten.
De uitvinder en voormalig octrooihouder van de Brompton-vouwfiets stelt dat de Zuid-Koreaanse onderneming Get2Get inbreuk maakt op zijn auteursrecht. Get2Get meent echter dat de verschijningsvorm van haar fiets is bepaald door het technische effect, namelijk de vouwbaarheid in drie standen. Brompton voert aan dat er andere fietsenmakers zijn die eenzelfde technische effect hebben bereikt met een andere verschijningsvorm.
Het gaat er volgens het Hof om of de auteur van het product door deze keuze van de verschijningsvorm zijn creatieve vermogen op originele wijze tot uitdrukking heeft gebracht door vrije en creatieve keuzen te maken en het product zodanig heeft vormgegeven dat het zijn persoonlijkheid weerspiegelt (punt 34).
Het bestaan van andere mogelijke verschijningsvormen waarmee hetzelfde technische resultaat kan worden bereikt, wijst er weliswaar op dat er keuzemogelijkheden zijn, maar dit is niet doorslaggevend voor de beoordeling van de factoren die de keuze van de maker hebben beïnvloed. Het bestaan van een vroeger octrooi en de doeltreffendheid van de verschijningsvorm om hetzelfde technische resultaat te bereiken, moeten alleen in aanmerking worden genomen voor zover deze elementen het mogelijk maken te achterhalen met welke overwegingen bij de keuze van de verschijningsvorm van het betrokken product rekening is gehouden (punt 35 en 36).
Het Hof benadrukt “dat aan het criterium van oorspronkelijkheid niet kan worden voldaan door onderdelen van een voorwerp die uitsluitend door hun technische functie worden gekenmerkt, aangezien met name uit artikel 2 van het WIPO-verdrag inzake het auteursrecht volgt dat de auteursrechtelijke bescherming zich niet uitstrekt tot ideeën. Het beschermen van ideeën door middel van het auteursrecht zou in feite neerkomen op het bieden van de mogelijkheid om ideeën te monopoliseren, ten koste van met name de technische vooruitgang en de industriële ontwikkeling” (punt 27).
Relevante rechtspraak :
HvJ EU 11 juni 2020, ECLI:EU:C:2020:461 (Brompton)
HvJ EU 23 april 2020, ECLI:EU:C:2020:296 (Gömböc)
HvJ 12 september 2019, EU:C:2019:721, (Cofemel)
HvJ EU 8 maart 2018, ECLI:EU:C:2018:172 (Doceram)
HvJ EU 22 december 2010, EU:C:2010:816, (Softwarova)
HvJ EU 14 september 2010, ECLI:EU:C:2010:516 (Lego)
HvJ EG 18 juni 2002, ECLI:EU:C:2002:377 (Philips/Remington)
HR 30 november 2001, ECLI:NL:HR:2001:AD3936 (Dreentegel)
Zie ook A.A. Quaedvlieg Auteursrecht op techniek, 1987.
Het bericht Geen auteursrecht op techniek verscheen eerst op Mr. Online.
